De DCMR ontdekte in 2018 dat er bij tankstations benzinedampen vrijkomen bij het lossen van benzine. De OMWB constateerde dit jaar hetzelfde bij diverse tankstations in de gemeente Moerdijk. Via het landelijk overleg tankstations van omgevingsdiensten weten we inmiddels dat dit op veel meer plaatsen voorkomt. Naar schatting zijn er in Nederland ongeveer 4.000 tankstations, waar vrijwel wekelijks benzine in grote ondergrondse tanks worden gelost. Meestal gaat het dan om hoeveelheden van 10.000 tot 20.000 liter per lossing. We kunnen dus aannemen dat aanzienlijke hoeveelheden schadelijke dampen vrijkomen. Dit is een serieus milieu- en volksgezondheidsprobleem. Hoe kunnen we dit zo slim mogelijk oplossen?
Vluchtige organische stoffen, zoals benzinedamp, reageren onder invloed van zonlicht tot ozon (O3), dat op leefniveau zeer schadelijk is voor de gezondheid van mens, plant en dier. Ozon leidt daarnaast bij zonnig en windstil weer tot smogvorming. Een pomphouder moet daarom werken met een zogenaamd dampretoursysteem. Bij het lossen wordt de damp in de tank naar buiten gedrukt. Om te voorkomen dat deze damp in de lucht terecht komt, moeten het met een gasdichte retourleiding teruggevoerd worden naar de tankwagen. Dit systeem wordt dampretourfase 1 genoemd. Deze voorziening werkt echter niet altijd goed. Daardoor komen er vluchtige organische stoffen – benzinedamp – in de lucht terecht. Vaak via de ontluchtingsleiding van de ondergrondse tank, zie afbeelding. Om dit te voorkomen kan er een ventiel in die leiding worden geplaatst. Kosten: een paar honderd euro.
Toepassen gedragsinstrumenten
Een klein aantal stations hebben inmiddels na een aanschrijving deze maatregel genomen. Maar wat doen we met al die andere tankstations in Nederland? Waar waarschijnlijk hetzelfde probleem zich voordoet? Voor het constateren van de lekkage is een speciale camera nodig, bediend door een deskundige. Slechts enkele OD’s hebben de beschikking over zo’n dure Optical Gas Imaging camera. En het moment van de controle moet samenvallen met het moment van vullen van de tank. Kunnen we geen andere, slimme oplossing verzinnen?
Een projectgroep van Omgevingsdienst NL verzorgt momenteel een cursus over het toepassen van gedragsinstrumenten bij toezicht. Het stappenplan wat daarvoor geldt kun je prima toepassen op dit probleem. Daarbij is het uitgangspunt dat de meeste bedrijven echt wel de regels willen naleven. Maar hoe kun je hen dan helpen om te zorgen dat de ongewenste en schadelijke uitstoot bij hun tankstation stopt? Wanneer zullen ze in actie komen?
Zo makkelijk mogelijk maken
De branche is inmiddels al een jaar geleden benaderd. De zogenaamde REIT commissie, waarin dit soort vraagstukken en problemen worden behandeld, ziet echter geen reden om tot actie over te gaan. Vooral omdat de aanleg van de dampretoursystemen volgens de best beschikbare technieken hebben plaatsgevonden. Tevens geven zij aan dat bij plaatsing van een klep door drukopbouw een arborisico kan ontstaan voor de lossende chauffeur. Vooralsnog zien zij dus geen aanleiding om dit serieus op te gaan pakken. Toezichthouders zien die aanleiding wel. Zij zouden graag zien dat de branche zelf het probleem actief oppakt en hun leden gaat adviseren om een ventiel of terugslagklep te plaatsen en een eventuele oplossing te zoeken voor het gevaar dat zij zien. Hoe krijgen we de branche zover dat zij wel actie gaat ondernemen?
Ten eerste moeten we het probleem duidelijker maken. Uit het onderzoek van de OMWB, dat we nog niet met ze gedeeld hebben, blijkt op zich wel klip en klaar dat er van aanzienlijk uitstoot sprake is bij het lossen. Het ging hier om zeven van de elf gecontroleerde stations! Vervolgens is het belangrijk, volgens de theorie van de gedragskunde, om het de bedrijven zo makkelijk mogelijk te maken om wel na te leven. Wat in dat opzicht interessant is, is dat de uitstoot voor de oliemaatschappij die de benzine aflevert, leidt tot een aanzienlijke verspilling. Laten we proberen dat uit te rekenen in harde euro’s. De oplossing, een ventiel, kost immers maar een paar honderd euro.
Komende weken gaan we verder met dit probleem aan de slag. Het zou echt heel mooi zijn als we met een gezamenlijke, landelijke oplossing kunnen komen, zonder vervelende procedures. Goed voor de ondernemers en goed voor ons als toezichthouders en onze gemeenten. En natuurlijk het milieu.
No comments yet.